امروز در این محتوا میخواهیم شما را با راز و رمزهای پرورش اسب و تمام تکنیکهای مورد نیازی که باید بلد باشید، آشنا کنیم. خوشحال میشویم که کمکتان کنیم؛ پس تا انتها همراه ما باشید.
دلایل پرورش اسب
اسبها در جهان به دلایل مختلفی پرورش داده شدهاند. ازجمله علاقه و عشق قلبی، حملونقل، شخم زدن زمینهای کشاورزی و کار در مزارع، باربری و حمل محصولات، شرکت در مسابقات اسبدوانی، کورس، درساژ، سوارکاری و صحرانوردی، مسافرتهای طولانی، کارهای تفریحی، درمانی و استفاده از محصولات اسب مانند: شیر، گوشت، مو و پوست.
شیوه نگهداری و مراقبت از اسبها
نگهداری و مراقبت از اسبها كار بسیار سختی خواهد بود. این حیوان پستاندار از یونجهٔ خشك و یا دانههای غلات تغذیه میكنند.
روزانه حدود 38 تا 45 لیتر آب تمیز مصرف میكنند. به یک جای سرپوشیده؛ مانند اسطبل برای محافظت در برابر باران، باد و برف نیاز دارند. برای پیشگیری از بیماریهای ویروسی و پرورش اسب، معاینهٔ دندانها، سُم و نعل اسب توسط دامپزشك متخصص ضروری است.
اگر اسب را از اسطبل بیرون میبرید؛ باید اطراف آن نرده و حصار وجود داشته باشد و همچنین حیوانهایی كه به بیرون برده نمیشوند، باید حتماً تمرین و حركاتی داشته باشند.
این حیوان گیاهخوار بیشتر از چمن، علوفه و یونجه تغذیه میكند و دارای رودهٔ بسیار بزرگی است كه كار جابهجایی مداوم مواد خوراكی و تغذیه بدن را آسانتر میكند؛ در صورتی كه اسبها برخلاف رودهٔ بزرگ، معدهٔ نسبتاً كوچكی دارند.
این حیوان این قابلیت را ندارد كه مواد غذایی را بالا بیاورد؛ اگر به خوبی نتواند خوراكش را هضم كند، دچار شكم درد شدید و گاهی اوقات منجر به مرگ او خواهد شد.
اسب این توانایی را دارد که به صورت ایستاده بخوابد.
امکانات لازم برای پرورش اسب
پرورش اسب علاوه بر درآمد خوبی که دارد، برای شروع به یک سرمایه و هزینهٔ زیادی احتیاج دارد.
برای شروع این کار اول لازم است محیط مناسب را برای اسب یا اسبهایتان فراهم نمایید.
چگونه اسب را پرورش دهیم ؟
كسانی كه در حال پرورش اسب هستند، باید یاد بگیرند كه در حیطه آموزش كارشان انرژی مثبت داشته باشند.
اگر خواستههایشان مبهم و متغیر باشد، حیوان باوقار زود سردرگم خواهد شد. پس ضروری است بدانیم که چگونه اسب پرورش دهیم؛ تا در حین كار با آن دچار هیچگونه مشكلی نشویم.
در حین آموزش، برقراری ارتباط و تشویق اسب اهمیت بسیار زیادی دارد. اگر حركت غلطی را اصلاح كرد، فوراً به او پاداش بدهیم و او به راحتی به این نكته پی خواهد برد كه حركت صحیح چگونه است و سعی در تكرار آن دارد.
آموزش دهنده یا پرستار حیوان باوقار باید مسئولیتپذیر و مهربان باشد؛ تا حیوان نظمپذیر شود.
تداوم رفتار بد اسب
در صورتی كه رفتار نادرستی از خود نشان دهد و توجهی به آن نشود، باعث تداوم آن رفتار خواهد شد و آن را جزو عادت خود قرار میدهد. باید با صدای كمی بلند و قاطعانه به آن تذكر داد.
اگر لحن صحبت كردن قاطعانه باشد، تأثیر فراوانی بر آن دارد.
اگر همیشه آموزش دهنده در حال فریاد كشیدن بر روی حیوان متین باشد، او را ناراحت میكند. در كل صدای بلند سبب خواهد شد حیوان با این خوی یا رفتار عادت كند و هیچ فایدهای ندارد.
زمانی كه با صدای كمی بلند تأثیر نداشت باید با كف دست بر روی گردن یا كپل آن ضربه زده شود. اگر اسب گاز گرفت، ضروری است ضربه دستی روی پوزه آن زده شود. تنبه كردن باید همزمان با كار اشتباه باشد؛ تا متوجه شود چه چیزی را از او میخواهید. همانطور که میبینید پرورش اسب شامل نکات بسیار مهم و ریزی است.
پاداش به موقع
زمانی كه اسب كار درست را آموخت، پاداش دادنهایی مانند ضربه ملایم روی گردن، صدای مهربانانه یا حتی دادن حبهای قند به آن واجب است در این مواقع یاد میگیرد كه نتیجه رفتار درستش خوش رفتاری خواهد بود.
این حیوان دوست داشتنی به آسانی با انسان دوست میشوند و خوش اخلاقی سبب جلب اعتماد آنها میشود.
هر چه شما رفتار بهتری با او داشته باشید، او نیز خوش رفتار و به موجودات عزیز و دوست داشتنی تبدیل خواهد شد.
کرهاسبها تقریباً روان پاكی دارند و در آینده رفتارشان به چگونگی آموزش در طول نگهداری آنها بستگی دارد.
اصول نگهداری از کره اسب
هدف از چگونگی رفتار با اسب، استحكام بخشیدن پایههای ایمنی است؛ ولی در این مورد هدف ما چگونه برخورد، كار كردن و نحوهٔ رفتار با این حیوان دوست داشتنی است.
این حیوان نجیب یكسری صفات و غرایزی دارد كه بر روی واكنشها تأثیر فراوانی دارد.
از زمان پیدایش این حیوان پستاندار، جزء شكار بوده و حكم شكارچی را نداشته است. زمینه و اخلاق آن بیشتر به سمت مظلوم واقعشدن رفته است؛ تا اینكه حیوانی مهاجم باشد.
هنوز هم تمام سازوكارهای اسب دفاعی است و كار كردن با آن بازدهی بسیار خوبی دارد؛ ولی در كل به خاطر داشته باشید كه بعضی اوقات رفتارهای غیر قابل پیشبینی از خود نشان میدهند. گاهی اوقات سبب کارهای خطرناك و جبران ناپذیر یا حتی مرگ میشود.
چگونه اسب را پرورش دهیم
باید در سمتی كه باز است و به آرامی و احتیاط به آن نزدیك شوید. به آرامی با او صحبت كنید و برایش نامی انتخاب كنید.
در هنگام مواجه شدن با حیوانهای غریبه خیلی مواظب باشید و نكات ایمنی را رعایت كنید، نمیتوان ادعا كرد كه همهٔ اسبها یك اخلاقی دارند.
هرگز در زمان وارد شدن، بر روی آن دست دراز نكنید ممكن است واكنش منفی از خود نشان دهد یا به درب حمله میكند یا از طرف دیگر اسطبل فرار میكند.
رفتارشناسی یکی از مهمترین نکات در پرورش اسب است. در ادامه توضیح مختصری از آن آورده شده است.
رفتارشناسی اسب
رفتارشناسی اسب را نمیتوان به راحتی بیان كرد.
اعمال و رفتارشان تا چه اندازه اهلی یا رام شدهاند را بیشتر از اجداد وحشی خود به ارث میبرند.
در حین رابطه با این حیوان نجیب و باوقار باید بر رفتار او اشراف داشته باشیم؛ تا از واكنشهای آن در حین محركهای خاص آگاه باشیم و از زبان گویای اندام و حركات هشداردهنده او مطلع شویم.
برای دوری از هر گونه خطر احتمالی حفظ سلامت و روان آن لازم میباشد كه بهدرستی و بهموقع از عصبانیت و مریضی او آگاه شویم و فوراً آن را رفع كنیم.
مشخصات ظاهری اسب
اسب دارای مشخصات و وجه تمایزی است كه نیمی از آن سرچشمهٔ طبیعت آن است. رفتار و روش زندگی او سبب شده آن را با سایر موجودات زندهٔ دیگر متمایز كند.
این حیوان احتیاج دارد تا در كنار حیوانات دیگر زندگی كند. زندگی گلهای، شانس بقاء آنها را افزایش میدهد و امنیتبخش است. تنهایی او را كج خلق و شرور میكند. اگر اسبی را در محیطی باز رها كنید، مشاهده میكنید كه چگونه به این طرف و آن طرف میرود حتی از روی نردهها میرود تا به دیگران برسد.
تمایل اسب به زندگی گلهای
زندگی كردن با حیوانات دیگر مثل گاو و … را نسبت به تنهایی ترجیح میدهند. این خصلت اجتماعی بودن، گاهی سبب دردسر برای سواركاران سوار بر اسبهای جوانی كه به درستی تربیت نشدهاند، دارد؛ چون حیوان تمایلی برای سواری دادن ندارد. اگر به سوارکاری علاقه دارید، خواندن مقاله آموزش سوارکاری را از دست ندهید.
معرفی کامل اسب چرنده
اسب چرنده اسبی است که از تمام سبزیجات به عنوان خوراك تغذیه میكند. در تمام طول روز حدود 20 ساعت به طور مداوم میچرد و زمان كمی استراحت میكند. به این نحوه چرانیدن، پیوسته خوردن میگویند.
نحوه تغذیه اسبهای اهلی كه با دفعات مشخصشده و علوفه كم چرانیده میشوند، با این غریزه كاملاً فرق دارد.
سازوكار دفاعی این حیوان باوقار و نجیب بستگی به واكنشهای آنها دارد كه بیشتر قربانی شكارچیان بودهاند. وسیلهٔ دفاعی این حیوان نجیب اول فرار و در آخر جنگ است. در صورت گیرافتادن حركاتی مانند لگد پرانی و جفتکاندازی از خود بروز میدهند.
شیوه صحیح تغذیه اسب
دانستن شیوه تغذیه اسب برای پرورش اسب بسیار مهم است. تغذیه اسب باید چند خاصیت عمده داشته باشد؛ بهعنوان مثال، اول اینكه حرارت بدن آن را ثابت نگه دارد، دوم اینکه انرژی لازم برای آن را فراهم نماید.
خوراكش باید شامل موادی مانند چربی، ازته، مواد هیدروكربنه، مواد معدنی و ویتامینها باشد. پرخوری و کمخوری برای حیوان مضر است.
حیوانی كه به خوبی تغذیه نشود یا گرسنه و تشنه باشد، به درستی به سواركار سواری نخواهد داد. غذای حیوان باید بر اساس سن و وزنش تأمین شود؛ تا نیازهای رشدش را فراهم سازد.
همچنین همیشه باید آب تمیز در دسترس آن باشد. آب حدود 60 درصد وزن حیوان را شامل میشود و عامل اصلی جذب غذای آن است.
آب نقش مهمی در تنظیم حرارت بدن و دفع مواد زائد دارد. همچنین ویتامینها نقش مهمی در پرورش اسب دارند.
آشنایی کامل با آخته كردن اسب
دلیل اصلی آخته كردن اسبهای نر، این است که بعد از بلوغ،وحشی و کجخلق میشوند؛ حتی گاهی اوقات حركات خطرناكی مانند گاز گرفتن، لگد زدن یا صدمه به اشخاص یا سواركاران از آنها دیده میشود.
پرورش و نگهداری حیوانهای نر بیشتر هزینهبردار است؛ زیرا باید همیشه در اتاق یا اسطبلهای جداگانه نگهداری شوند و به توجه زیادی نیاز دارند.
خلقوخوی بد حیوانهای آخته نشده، آنها را غیرقابل اعتماد میكند. در حین مسابقه نمیتوان روی این حیوانها حسابی باز کرد ،مخصوصاً اگر مادیان در كنارشان باشد و سبب حركات ناخوشایندی شوند و به سواركار و حیوانهای دیگر صدمات شدیدی وارد كنند.
تنفر اسب از تنبیه
این حیوان زیبا از تنبیه به شدت تنفر دارد و حتی كینهی سواركار و آموزشدهندهی خود را به دل میگیرد. آخته كردن بر توانایی آن اثری ندارد و آن را خوش اخلاقتر میكند. توصیهی ما این است برای سوارکاران تازه كار، كودكان و یا كسانی كه برای تفریح سواركاری میكنند از اسبهای آختهشده استفاده كنند. آخته كردن فقط خلق و خوی وحشیانهی آن را از بین میبرد.
کافی است نگاهی به حیوانهای برندهٔ مسابقات بیندازید، بیشتر آنها آخته شدهاند؛ آخته كردن تمام كیفیتهای خوب لازم برای موفقیت حیوانهای مسابقه حفظ میكند. بهترین زمان برای آخته كردن آن در حین جوانی هنگام بلوغ (1 سال و نیم تا دو سالگی) قبل از آنكه عادتهای بد یاد بگیرد. توجه داشته باشید این عمل بسیار ساده و بیخطر حتماً باید توسط دامپزشك انجام شود.
پرسش و پاسخ
پرورش اسب به شيوه عشايری چگونه انجام میشود؟
پاسخ: عشاير کشور ما، بنا به اقتضاي وضع و به لحاظ سنت آبا و اجدادي به نگهداري و پرورش اسب اقدام و معمولاً بسته به وابستگيهاي آبا و اجدادي خود به ايل، عشيره و طايفه، نژاد و تيره، اسب خاصي را پرورش مي دهند.
توصیههای بهداشتی برای پرورش اسب کداماند؟
پاسخ: سلامت سُم اسب همواره باید بررسی شود؛ یا نعل آن دیده شود. همچنین زدن واکسن برای پیشگیری از بیماریهای ویروسی و معاینهٔ دندانها توسط یک دامپزشک یا یک متخصص دندان خانوادهٔ اسبیان، ضروری است.
اگر اسبها بیرون برده نمیشوند برای سلامت روح و ورزش بدنشان باید تمرین و حرکت روزانه داشته باشند. بُرس کشیدن مرتب بدن اسب، برای رشد بهتر موهای بدنش و سلامت پوستش مناسب است.
به طور کلی محل نگهداری اسب باید چگونه باشد؟
پاسخ: جايگاه اسب در تمامي شرايط آب و هوايي مختلف ضمن داشتن دماي مناسب بايد عاري از رطوبت باشد و در عين حال، براي تأمين و حفظ بهداشت، سلامتي و قابليت باروري بايد از تهويه و روشنايي خوبي نيز برخوردار باشد.
سخن نهایی با خواننده
ایمنی سواركار قبل از هر کاری در درجه اول بسیار مهم است. سواركاری از جمله ورزشهای پر خطر است و هیچ ارتباطی با اندازه و چگونگی اسب ندارد. سواركاران زیادی به علت استفاده نكردن كلاه ایمنی و … دچار صدمات جبران ناپذیری شدهاند. سازمانها و انجمنهای برگزار كننده موظفاند، تمام شركت كنندگان را وادار به رعایت كردن نكات ایمنی كنند.
هیچگاه بدون كلاه، سوار این اسب كه رفتارش قابل پیشبینی نمیباشد، نشوید. همیشه بهترین و پیشرفتهترین كلاه ایمنی و زانوبند كه سایز خودتان است را تهیه نمایید. سواركار باید نخست به اسب كمك كند تا متعادل و آرام حركت كند و هرچه آموزش آن پیشرفتهتر باشد، این هماهنگی بیشتر و بهتر است.